Çocukların çok fazla televizyon izlemesi hatta televizyona bağımlı hale gelmesi, ailelerin tedirgin olduğu bir konu ve nasıl bir sınır koyacaklarına karar vermiyorlar çoğu zaman. Çocuk, Ergen ve Aile Psikologu Sevil Yavuz, yaş dönemlerine göre çocukların televizyonla ilişkisinin boyutlarını ve çocuklara etkilerini anlattı.
0-3 yaş arası dönem
Bu yaş aralığı, çocukların beyin gelişiminin en kritik olduğu dönemdir. Bu yaştaki çocuklar televizyon izlerken televizyondaki her şeyi sünger gibi beyinlerine alırlar ve tepkisizdirler. Uzun süreli televizyon izleyen çocuklarda gelişim geriliği çok sık görülmektedir. Bazen anne, baba ve bakıcılar çocuklara yemek yedirmek için televizyonu bir araç olarak kullanırlar. Sadece yemek yerken bile bu yaştaki çocukların televizyon izlemesini doğru bulmuyoruz. En azından 3 yaşına kadar çocuk mümkün olduğunca televizyondan uzat tutulmalı, çocukla iletişim için aktif oyunlar oynanmalıdır.
3-6 yaş arası dönem
Bu dönemde çocuklar televizyonu isteyerek izlerler, çok sevdikleri çizgi filmler olabilir. Çocukların bu dönemde soyut düşünce becerisi gelişmediği için izledikleri görsellerden çok çabuk etkilenirler. Televizyon, 3 yaşa kadar çocuğun gelişimine zarar verir, gelişim geriliğine neden olur ve sosyal ve duygusal gelişimlerini, psikolojilerini daha fazla olumsuz yönde etkiler. Çocuklar izledikleri her şeyi taklit etmek ister. Mesela Süpermen gibi uçmayı deneyebilir çünkü hayal ile gerçeği ayırt edemezler. En masum çizgi film bile olsa çocukların çizgi film fanatiği olması, düzenli izlemesi doğru değildir.
6-12 yaş arası dönem
İlkokul çağı dönemidir ve çocuklar arkadaşlarıyla oynamak yerine televizyonu arkadaş edinirler. Uzun saatler televizyon izlemek için anne babalarıyla pazarlık ederler. İzin verilirse saatlerce televizyon izleyebilirler. Televizyon karşısında yemek yemek isterler.
Bu yaşta çocukların arkadaşlarıyla dışarı oyunları oynamaya, hareket etmeye, spor yapmaya ihtiyacı vardır. Çocuklarda artan obezitenin en büyük nedeni uzun saatler hareket etmek yerine televizyon karşısında abur cubur tüketmektir. Televizyonda izledikleri içeriğin etkisini tartışmaya gerek yoktur. Özellikle bu yaşlarda çocuklar bazı dizilerin fanatiği olup, güç, savaş, silah, öldürme temalı dizi kahramanlarını taklit ederler. Son yıllarda yapılan araştırmalar okullarda şiddet oranının çocukların televizyonda izledikleri şiddet içerikli filmlerle bağlantılı olduğu ortaya çıkmıştır.
12 yaş ve sonrası
Bu dönem ergenliğe tekabül ettiğinden aile ile ergen arasındaki ilişki için risk teşkil edecek bir durumdur. Bu dönemde çocuklara sınır konmadıysa, televizyonda ne izleyeceğine, ne kadar süre ile izleyeceğine karışılması ergenlik döneminde kritik olan iletişimin olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle anne ve babalar çocuklarının televizyon izlemeleri konusunda daha erken yaşlarda bilinçli davranılmalıdır.
Aileler nelere dikkat edilmelidir ?
• Çocuklar 0-3 yaşa kadar televizyondan uzak tutulmalı, 3 yaş sonrası ise eğitici yönü olmadığı taktirde gereksiz yere televizyon izlemesine izin verilmemelidir.
• 0-6 yaş döneminde mümkün olduğun televizyon karşısında az zaman geçirilmelidir. Örneğin arka arkaya 30 dakika yerine, 10 dakika, sonra 1-2 saat ara ile 10 dakika izletilebilinir. Çocuklar mümkün olduğunca kısa seanslar şeklinde televizyon izlenmelidir. Arka arkaya saatlerce televizyon izlemek çocukların bilişsel becerilerini de olumsuz etkileyebiliyor.
• Küçük çocukların izleyeceği çizgi filmlerin içerine dikkat edilmeli, şiddet içerikli filmler izletilmemelidir.
• Çocukların yaşına uygun çizgi filmler de olsa çocukların çizgi film fanatiği olmasına izin verilmemelidir. Özellikle Pepee, Kayu gibi masum görülen çizgi filmlerinde olumsuz etkileri olduğu unutulmamalıdır.
• Çocuğunuzu televizyon izleme yerine dışarı oyunlarına yönlendirin. Çocuğunuzun arkadaşlarıyla bir araya geleceği etkinlik fırsatı verin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder